تحقیق اهداف و دستاوردهای نهضت مشروطیت در ملی شدن صنعت نفت

معرفی تحقیق بررسی اهداف و دستاوردهای نهضت مشروطیت در ملی شدن صنعت نفت

پژوهش حاضر تحقیق در مورد پاسخ به این سوال است که نهضت مشروطیت در ملی شدن صنعت نفت چه بود و ایران چه می خواست و به چه رسید؟

بخشهایی از متن تحقیق

تاریخ معاصر ایران با مساله نفت توام و همراه است. امتیازاتی که از زمان ناصرالدین شاه در این خصوص به خارجیها داده شده، همواره با حوادث و تحولات بسیار همراه بوده است و امروز هم که نفت را به طور کامل در اختیار داریم نه تنها با یک مساله بزرگ اقتصادی مواجه هستیم بلکه مهمترین مساله سیاسی روز ما را تشکیل می دهد تا آنجا که آمریکا مدعی عدم جواز استفاده از نفت به عنوان یک حربه سیاسی در خصوص ایران از آن استفاده کرد لیکن در ابتدا ژاپن و اروپای غربی به مناسبت همین نفت تا حدی در محاصره اقتصادی ایران، با آمریکا هماهنگی نکردند و یا تردید به خود راه دادند.

مساله نفت در دوره دوم نخست وزیری مصدق

بازگشت مصدق با قیام 30 تیر 31 به او قدرت می داد که با استحکام بیشتری با مذاکرات و پیشنهادات برخورد نماید.

همانطور که قبلاً دیدیم اعلام نظر دیوان بین المللی دادگستری لاهه در عدم صلاحیت به موضوع مقارن 30 تیر بر استحکام افزود انتظار دولت ایران این بود که انگلیس با پیشنهادات جدید و قابل قبول برای مذاکره مهیا گردد و چون پیشنهادی دریافت نکرد در 16 مرداد یادداشتی به سفارت انگلیس داد و خواست که شرکت سابق به خاطر مناسبات و روابط حسنه و رفع هر گونه سوء تفاهم بین دو ملت از فروش نفت جلوگیری ننماید و وجوه مسلم و مورد قبول شرکت هم فوراً پرداخت گردد و اگر ادعائی هم دارد به دادگاه های ایران مراجعه نماید، مصدق با این اقدام فتح باب کرد. پاسخ به دولت ایران پیام مشترک رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر انگلیس بود که در 5 شهریور تسلیم شد و ضمیمه آن شرایط حل مساله نفت بود. دولت ایران آن را مغایر اصل ملی شدن شناخت چرا که اولاً دولت انگلیس را رسماً با ایران طرف

می نماید و پای آمریکا را به میان می کشد و یک اختلاف با شرکت را به یک اختلاف بین المللی که مورد انکار ایران بود مبدل می سازد. ثانیاً با قید عبارت وضع حقوقی طرفین، به قرارداد 1933 که تحمیلی و باطل بوده حیات می دهد. ...

قرارداد کنسرسیوم

به موجب قرارداد کنسرسیوم هر شرکت بازرگانی (تابعه یکی از اعضای کنسرسیوم) معادل 12.5 درصدقیمت اعلان شده نفت خام مربوطه را به شرکت ملی نفت ایران خواهد پرداخت. این پرداخت به عنوان بهره مالکانه با ملاحظه بهره مالکانه در ایالات متحده آمریکا رقمی اندک است و با اینکه حق می دهند که به جای این 12.5 درصد نفت خام دریافت دارد نفت خام دریافت دارد ولی شرکت ملی نمی تواند عملاً نفت ناچیز دریافتی را مستقیماً با قیمت مناسب بفروشد. معافیتهای مالیاتی و گمرکی همچون قراردادهای قبل به کنسرسیوم داده می شود و از این طریق اعمال هر گونه سیاست مستقل نفتی را از طریق استفاده از اهرمهای گمرکی و مالیاتی توسط دولت ایران از بین می برد. مصالح و لوازم و دستگاههای مورد احتیاج شرکتهای عامل و بسیاری چیزهای دیگر بدون پروانه ورودی با معافیت از هر گونه حقوق گمرکی و عوارض سایر مالیاتها به ایران وارد می شود و محصولات و خریدهای شرکتهای بازرگانی و شرکتهای وابسته از پرداخت عوارض صادراتی معاف خواهند بود.

بر طبق ماده 41 هیچگونه اقدام قانون گذاری یا اداری یا هر عمل دیگری از هر قبیل از طرف ایران یا مقامات دولتی در ایران این قرارداد را الغاء نخواهد کرد. و در مقررات آن اصلاح یا تغییری نخواهد داد و مانع و مخل حق اجرای آن نخواهد شد. الغاء و اصلاح و تغییر فقط با توافق ممکن است. برای این که محکم کاری کرده باشند و امکان جلوگیری از حقوق پایمال شده ملت ایران نباشد چنین تدابیری را اندیشیده اند چون می دانستند نگهداشتن ملت برای همیشه در وضع شکست ممکن نیست...

همین قرارداد نفت از جهت دیگر به حقوق حاکمیت ما لطمه وارد ساخت و اجازه داد در موقع بروز اختلاف به دادگاه های کشورهای دیگر موضوع ارجاع شود، حال آن که استقلال ایجاب می کرد که در صورت اختلاف بین ایران و شرکتهای عامل نفت به دادگاه های ایران مراجعه گردد...

فهرست مطالب تحقیق

تعریف تاریخ

اهمیت نفت

سوابق نفت به طور کلی

امتیازات اولیه

قرارداد دارسی

آغاز انقلاب و عوامل آن

چگونگی مبارزات

حوادث پس از مشروطیت

احزاب سیاسی دوران انقلاب مشروطیت

طرح اجرای ملی شدن نفت مصوب مجلسین

پیشنهاد نخست وزیری دکتر مصدق

ترکیب دلت مامور اجرای ملی شدن نفت

مساله نفت در دوره دوم نخست وزیری مصدق

کوشش ایران برای تحصیل بازار فروش نفت

تشکیل شرکت ملی نفت ایران

بروز جدی اختلاف بین سران نهضت

کارگردانی خارجی کودتا

وضع حزب توده در مقابل کودتا

سرلشکر زاهدی در راس دولت

مقدمات سپردن نفت به کنسرسیوم

قرارداد کنسرسیوم یا قرارداد فروش نفت و گاز

مبارزه و سیاست از نظر اسلام و تشیع

انقلاب ایران