مقاله گچبری خانه های كاشان در دوره قاجار

مقاله گچبری خانه های کاشان در دوره قاجار

بخشهایی از متن مقاله

هنر گچبری در معماری خانه های کاشان بی نظیر است. اهمیت و ضرورت انجام این تحقق نیز شناساندن تزئینات گچ بری بر روی خانه های قدیمی دوران قاجاریه در شهر کاشان به مردم آن شهر و به مردم سایر ملل و جوامع دیگر است.

فراهم آوردن زمینه فرهنگی و هنری درباره ی تاریخچه کاشان، آثار باستانی آن و پرداختن به جزئیات هنرها و ایجاد علاقه در مردم آن شهر که هر چه بیشتر به هنر شهر نشان اهمیت داده و آگاهی پیدا کنند به اینکه هر یک از این هنرها و این نقوش با چه زحمات و مشتقهایی با حداقل امکانات مشکلات فراوان بوجود آمده اند تا خود آنها قبل از میراث فرهنگی یکی از نگهدارندگان خوب این آثار باشند. در زمینه های هنری ایران هر چقدر هم که تحقیق و تخصص نماییم باز هم جای تفکر و تامل باقی است.

معماری خانه های کاشان

شهر کاشان به علت استقرار در جوار کویر، دارای اقلیم گرم و خشک با تابستانهای بسیار گرم و زمستانهای بسیار سرد است. به همین جهت معماری بافت قدیم اش متناسب با اوضاع اقلیمی و آمیخته ای از هنرهای تزئینی مایه گرفته است. معماران کاشان در روزگار گذشته، با توجه به پایبندی مردم کاشان به اعتقادات دینی، خانه ها را در عین حال که دارای فضای باز، گسترده و روح بخش می باشد طوری طراحی نموده اند که زندگی در هر واحد ساختمانی را در فصول چهارگانه کاملا قابل تحمل و آسان می نموده است.

خانه ها اکثرا دارای سر در ورودی با درهای مزین به کوبه های زنانه و مردانه هشتی و دالانی منکسر بود که اندرون خانه را از دید نامحرمان دور می داشت.

اغلب خانه ها دارای اندرونی و بیرونی و متشکل از حیاتهای مشجر و وسیع بودند. اتاقهای سه دری، پنج دری متناسب با فصول مختلف در اطراف حیاط جای می گرفتند. از جمله مهمترین فضاهای این خانه، ایوانها و تالار بزرگ بود که در ضلع شمالی و جنوبی حیاط ساخته می شد. درها و پنجره های این تالار واتاقها معمولا با انواع پنجره های زیبا با شیشه های الوان و اشکال مختلف متناسب با موقعیت فصلی اتاقهای خانه زینت می یافتند.

احداث سردابه های بزرگ جهت استفاده در تابستهای گرم و ایجاد هواکش در پشت سردابه ها از جمله خصوصیات معماری خانه های قدیمی کاشان است.

بررسی گچبری در خانه های کاشان

ایرانیان از دوره ساسانی در به کار بردن گچ برای تزیین ابنیه های خود ماهر بوده و از گچ بری اطلاع کاملی داشته اند.

بهترین گچ بری مربوط به دوره قاجاریه است.

هنرمندان و ریزه کارهای ایران بدون استفاده از ابزارهای پیشرفته، کار گچبری را انجام می داده اند. ایرانیان سبک و فنون گچ بری را به چنان ظرافت و تنوعی رساندند که هیچ ملت دیگری در استعمال این ماده با ایشان برابری نمی کند.

مهمترین مصالح گچ بری همانطور که از نام آن پیداست گچ است.

از گچ برای تزئینات بیشتر استفاده می کردند و گچ به دلیل اینکه از مصالح انعطاف پذیر است و حتی پس از گیرش نهایی نیز قابلیت شکل پذیری خود را تا حدودی حفظ می کند، لذا از مصالح مناسب جهت تزئینات به شمار می رود.

از دیگر مصالح گچ بری گرده زغال است که برای کشیدن طرح و ثبت طرح بر روی دیوار استفاده می شود.

از دیگر مصالحی که برای گچ بری استفاده می کرده اند کاه گل بود تا گچ را با آن مخلوط می کردند و گاهی نیز به آن گل اخری به آن افزوده می شد تا رنگ ارغوانی خام روشن و جالبی پیدا کند. ...

فهرست مطالب مقاله

فصل اول : بررسی خانه های تاریخی کاشان در دوره قاجار

بخش - معماری خانه های کاشان

بخش -جغرافیای محل

بخش -قدمت تاریخی خانه های کاشان

فصل دوم: بررسی گچبری در خانه های کاشان

بخش -مصالح گچبری

بخش -نقوش گچبری

بخش -نحوه اجرای گچبری

فصل سوم: قدمت تاریخی گچبری

بخش اول ویژگی و امتیاز گچبری خانه های تاریخی کاشان در دوره قاجار

فهرست تصاویر

منابع و مآخذ