مسئولیت اجتماعی شركتها

اشاره
در نظرسنجی هزاره درباره مسئولیت اجتماعی شركتها كه در سپتامبر سال 1999 انجام شد، آمده است، «از هر سه شهروند، دو نفر مایلند شركتها از نقش تاریخی شان كه كسب سود، پرداخت مالیات، استخدام كاركنان و تبعیت از تمام قوانین است فراتر روند. یعنی میل دارند شركتها در تحقق هدفهای اجتماعی گسترده تر نقش بسزایی داشته باشند».

همانگونه كه مدیران نحوه انجام وظایف سنتی را می آموزند، باید از چگونگی انجام چنین وظایف جدید نیز آگاه شوند زیرا شرایط امروز جهان و فضاهای جدید كسب و كار ایجاب می كند تا رهبران و مدیران سازمانها و شركتهای بزرگ كه در بازارهای جهانـــــی یا بازارهای درحال جهانی شدن نقش فعال و موثر دارند، تمام تلاش خود را متوجه ایجاد ارزش برای تمامی ذینفعان خود كنند و نوعی تعادل میان بخشهای اجتماعــــی، اقتصادی و زیست محیطی كسب و كارشان ایجاد نمایند.

به طوركلی می توان گفت مسئولیت اجتماعی شــــركتها (CSR) به ارائه روشهایی می پردازد كه سازمانها در فضاهای كسب و كار خود به آن عمل كنند و پاسخگوی توقعات جامعه، انتظارات تجاری، قانونی و اخلاقی اجتماعی آنان باشد. چرا كه سازمانها مسئولیتهای بزرگـی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و محیطی در قبال كاركنـــان، سهامداران، مشتریان، دولت، تامیـن كنندگان و تمامی ذینفعان خود برعهده دارند.

رویكردی متعالی به كسب و كار
مسئولیت اجتماعی سازمان، فراتر رفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است كه سازمان در آن فعالیت دارد. این تعریف، پاسخ نخستین پرسش ما از آقای مهندس خلیلی بود. از ایشان خواستیم تا تعاریفی از مسئولیت و مسئولیت پذیری ارائه دهند. وی در ادامه گفت: براســـــاس این تعریف شركتها از نقش تاریخی شان كه كسب سود، پرداخت مالیات، استخدام كاركنان و تبعیت از قوانین است فراتر می روند و در تحقق هدفهای اجتمــاعی گسترده تر نقش بسزایی خواهند داشت.

درواقع مسئولیت اجتماعی شركتها رویكردی متعالی به كسب و كار است كه تاثیر اجتماعی یك سازمان بر جامعه چه داخلی و چه خارجی را مدنظر قرار می دهد و هدف اصلی آن گردهم آوردن تمامی بخشها اعم از دولتی، خصوصی و داوطلبان جهت همكاری با یكدیگر است تا از یك سو موجب همسویی منافع اقتصادی با محیط زیست و ازسوی دیگر سبب توفیق، رشد و پایداری كسب و كار گردد. البته باید توجه داشت كه وابستگی كسب و كار به مسئولیت اجتماعی متناسب با نوع كار و اندازه واحد اقتصادی است، لیكن به لحاظ منافع و ارزشی كه مسئولیت پذیری اجتماعی برای هر كسب وكار سازمـان ایجاد می كند، بهره گیری از آن را در اندازه های مختلف واحد اقتصادی ضروری می سازد. بنابراین مسئولیت اجتماعی شركتها مختص به كسب و كارهای بزرگ و سودآورتر شدن آنها نیست بلكه رفتار سازمـــانی تمامی شركتها و سازمانها را دربرمی گیرد. در این راستا هر چه شركتهای بزرگ نسبت به اصول اخلاقی و زیست محیطی خود حساس تر و آگاه تر شوند. شركتهای كوچك نیز در مراوده و تبعیت از آنها مصرتر خواهند شد كه از این طریق موجبات جلب اعتماد مشتریان و جامعه را فراهم سازند.