مقاله برآورد پتانسیل های صادراتی ایران به کره جنوبی با مدل TradeSim

برآورد پتانسیل های صادراتی با استفاده از تقریب مدل TradeSim

چکیده

یکی از روش های توسعه تجارت خارجی هر کشور شناخت دقیق پتانسیل های اقتصادی- تجاری شرکای تجاری عمده و راه های رساندن حجم و ترکیب تجارت خارجی اعم از صادرات و واردات به سطح مطلوب آن است. به گونه ای که حداکثر پتانسیل های تجاری دو کشور مورد شناسایی قرار گرفته و در راستای انتفاع هر دو طرف از تجارت دو جانبه بخش ها و کالاهای تجاری اولویت دار تعیین گردد.

از آنجا که کشور کره جنوبی یکی از طرف های تجاری عمده ایران بوده و با توجه به رشد صنعتی و تجاری کره جنوبی پتانسیل های تجاری آن در حال رشد می باشد، شناخت پتانسیل های تجاری این کشور، مانند سایر شرکای تجاری ایران حائز اهمیت می باشد. بر این اساس در این مقاله سعی داریم تا با استفاده از مدل شبیه سازی پتانسیل های تجاری دوجانبه (TradeSim) به براورد پتانسیل صادراتی ایران به کشور کره جنوبی بپردازیم.

مقدمه

کشور کره جنوبی (جمهوری کره) از جمله طرف های تجاری عمده ایران می باشد که به ویژه پس از رشد سریع اقتصادی این کشور و پیشرفت قابل ملاحظه صنایع آن، شاهد افزایش سهم این کشور از تجارت خارجی ایران در سالهای اخیر هستیم، به طوری که سهم کره از کل صادرات غیرنفتی ایران در سال 1379 معادل 95/1 درصد و از کل واردات کشور بالغ بر 14/5 درصد بوده است. بدین ترتیب رتبه این کشور در میان طرف های تجاری عمده ایران به سطح شانزدهم دربین مقاصد صادراتی، و رتبه پنجم بین مبادی وارداتی ارتقاء یافته است.

مطمئناً ارتباط تجاری گسترده بین دو کشور ایران و کره جنوبی منافع فراوانی برای دو طرف می تواند داشته باشد.

پتانسیل صادراتی ایران به کره جنوبی؛ کل صادرات(نفتی و غیرنفتی)

کل صادرات ایران در دوره 98-1994 به طور متوسط معادل 4/15 میلیارد دلار در سال بوده است، که این مقدار حدود 34/0 درصد از کل صادرات جهان در دوره مذکور را تشکیل داده است. همچنین صادرات ایران به کره در دوره پنج ساله 98-1994 به طور متوسط 1391 میلیون دلار بوده است، که این مقدار معادل 0/9 درصد از کل صادرات ایران می باشد. این در حالی است که صادرات ایران به کره در دوره مذکور تنها 1/1 درصد از کل واردات 125 میلیارد دلاری کره بوده است. این ارقام نشان می دهد که علی رغم اینکه بخش عمده ای از صادرات ایران به کره شامل نفت خام و فرآورده های نفتی بوده است، هنوز کشور ما جایگاه مناسب را در تجارت خارجی کره نیافته است؛ در حالی که کشور کره باتوجه به سهم بالای آن، بویژه در واردات ایران، جایگاه ویژه ای را در تجارت خارجی ایران یافته است. به عبارت دیگر می توان گفت که این رابطه تجاری هنوز تا حدود زیادی یک طرفه می باشد.

با توجه به توضیحات فوق، مدل TradeSim برای تعیین پتانسیل صادراتی ایران در زمینه کل صادرات نفتی و غیرنفتی به شکل زیر براورد شده است:

چنانکه ملاحظه می شود میزان توضیح دهندگی متغیرهای مستقل یا ضریب تعیین مدل، علی رغم اینکه ضرایب در سطح اطمینان 95 درصد و بالاتر معنی دار هستند, در سطح پایینی قرار دارد. هرچند این امر در فروض پایه و اصول مدل TradeSim بوسیله طراحان آن پیش بینی شده است، ولی از سوی دیگر بدلیل همگن نبودن داده ها، عدم امکان وارد کردن اطلاعات صادراتی طرف های تجاری(Partners) و یکسویه شدن مدل که به واقع تقاضای صادراتی گروههای کالایی ایران از سوی طرف های عمده تجاری، آنهم صرفاً کشورهایی که بعنوان گزارش دهنده(Reporters) اطلاعات صادرات آنها در بانک اطلاعاتی ITC در دوره مورد مطالعه در دسترس بوده ، پرداخته است، لذا مشکل مذکور تا حدودی تشدید شده است. ولی به هرحال نتایج مدل در همین حد و برای منظوری که این تحقیق دارد قابل بررسی است. ...